بازی مخصوص برای آموزش سریع الفبا به کودکان
آموزش الفبا به کودکان از طریق بازی می تواند هم باعث سرگرمی کودکان شود و هم موجب تقویت الفبای آن ها شود.
نحوه آموزش حروف الفبا از راه بازی به کودکان
اگر فرزند شما در سال های اول و دوم ابتدایی در یادگیری حروف الفبا و دروس فارسی دچار مشکل شد، باید از راه و روش هایی استفاده کنید که بتواند او را در این زمینه تقویت کنید.البته بهتر است همه خانواده ها در حد توانایی خود قبل از ورود کودکان به مدرسه ،یک سری از نکات آموزشی ،در مورد یادگیری حروف الفبا را به کودکان بیاموزند. در این بخش شما را با شیوه های مناسب در زمینه آموزش حروف الفبا به کودکان سال های اول و دوم دبستان آشنا می کنیم. یکی از راه های خوب برای تقویت درسی کودکان مقطع ابتدایی، بازی با حروف الفباست که البته اصولی دارد که خواهید خواند.
تاثیر بازی در آموزش الفبا به کودکان
دنیای کودکان سرشار از شادی ،تازگی ها، شادابی و شگفتیست. بازی بزرگترین پشتوانه شخصیتی و روانی کودک و همچنین رشد هوشی و جسمی کودک است. بازی، پل دوستی کودکان و فرصت کسب مهارت های ذهنی و عاطفی آنهاست.
در فرهنگ دینی ما، بازی متن اساسی زندگی کودکان است و والدین علاوه بر ایجاد فرصت هایی برای بازی کودکان ، باید خود نیز با کودکان همبازی شوند و از طریق بازی در محیط هایی سرشار از نشاط و سر زندگی ، به دنیای تجربی کودک وسعت ببخشند و در شکوفایی و پرورش استعدادهای کودکان کمک کنند.
چون بچه ها همیشه به بازی علاقه مند هستند به همین دلیل می توان در سنین دبستان، آموزش و یادگیری کودکان را توام با بازی ایجاد کرد تا از این طریق هم حس کنجکاوی آنها را برانگیخت و هم آموزش های لازم را به آنها داد .و اینگونه شاهد موفقیت های چشمگیر کوکان خواهیم بود.
البته قبل از ورود به مدرسه در کودکستان ها و پیش دبستان ، بسیاری از مطالب آموزشی را به کمک بازی های متنوع به کودکان می آموزند ، و بهتر است به دنباله کار کودکستان ها ، آموزش لازم از طریق بازی و فعالیت های اجتماعی دیگردر دبستان ها دنبال شود تا کودک به وسیله بازی ، علاوه بر ارضای حس کنجکاوی با بازی های علمی عملی، شادابی و طراوت خود را حفظ کند.
سعی کنید به کودکتان قبل از رفتن به دبستانی بیاموزید که حروف بزرگ الفبا را از حروف کوچک پیدا کند و صدای همه حروف ها را بشناسد و حتی بعضی از کلمات را بنویسد . در این بخش از نمناک شما را با چند روش آموزش جالب حروف الفبا از راه بازی آشنا میکنیم.

آموزش حروف الفبا از راه لمس کردن
عموما در آموزش ها ، از حواس بینایی و شنوایی استفاده می شودکه این نوع آموزش را آموزش سمعی و بصری می نامند ولی برای آموزش عمیق تر بهتر است از حس لامسه هم استفاده کرد.در این آموزش لازم است حروف الفبا را از جسم جامدی مثل چوب یا نایلون به شکل های مختلف بسازیم.
بعد چشم بچه ها را ببندیم و یکی از حروف را به دست آنها بدهیم و از کودک بخواهیم پس از لمس کردن جسم ، نام آن حرف الفبا را به همراه نوع آن، و اینکه آخر یا غیر آخر است بگوید.
و یا میتوان حروف را به صورت وارونه به دست کودک داد و تعدادی نقطه در اختیارش بگذاریم تا با استفاده از نقطه ها ، حرف «س» را «ش» و یا حرف «ب» را «پ» کند.
هرچند این نوع آموزش برای نابینایان نقش اساسی دارد. ولی آموزش از طریق لمس برای کودکان سالم هم نقش تفریح و تنوع در آموزش و تمرین را می تواند داشته باشد.
بازی روش جدا کردن کلمات
یکی از اهدافی است که معلمان درصدد آموزش آن به دانش آموزان هستند ،شناخت اجزای یک کلمه، است.
برای این آموزش از کودکتان بخواهید در منزل ، کلمات جدید را روی کارت های کوچکی بنویسد، سپس هر یک از حروف آن را با قیچی جدا کنند.
سپس به آنها کمک کنید تا اجزای جدا شده کلمات را خوب بررسی کنند و با در کنار هم قرار دادن آنها ، مجددا کلمه مورد نظر را بسازند.
بعد از اینکه کودک تک تک اجزای کلمه را خوب یاد گرفت از او بخواهید با مخلوط کردن حروف و صداهای به دست آمده یا حذف بعضی از آنها، کلمه جدیدی بسازد و آن را باصدای بلند بخوانند.
حتی به این شکل و با جدا کردن حروف چند کلمه، میتوانند جمله جدیدی بسازند. این روش هم قدرت خلاقیت کودکان را افزایش میدهد و هم با کلمات و جملات با معنا و گاه بی معنایی که ساخته می شود، لحظاتی مفید و لذت بخشی را برای کودک ایجاد کرد.
بازی جعبه شن
بازی با جعبه شن، روشی دیگر برای رفع مشکلات املایی و تقویت مهارت دیداری دانش آموزان است. اگر حیاط منزل شما، بزرگ است، می توانید مقداری شن و ماسه در گوشه ای از حیاط خانه بریزید، بعد یک کلمه بنویسید و از کودکتان بخواهید با راه رفتن روی شن ها، آن کلمه را بنویسند.
به این ترتیب کودک می توانند رد پای خود را روی شن ها ببینند و علاوه بر مقایسه کلمه نوشته شده ، دقت کند که آیا نوشته او درست است یا نه !

بازی جمع آوری حروف اول
برای این کار 32کارت حروف الفبا را در یک کیسه قرار دهید و از کودکان بخواهید هر کدام یک حرف از داخل کیسه بردارند و آن را با حرف اول چیزی یا شیئی که در اطراف وجود دارد مطابقت دهد و آن را با صدای بلند بگویید و کارت را نزد خود نگه دارد. ولی اگر احیانا چیزی به ذهنش نرسید و یا پیدا نکرد باید آن حرف را به داخل کیسه برگرداند .
بازیکنی هم که بعد از خالی شدن کیسه بیشترین حرف را جمع آوری کرد به عنوان برنده انتخاب میشود.
بازی اسامی هم قافیه
در این بازی چندین جفت کارت عکس دار که اسامی آنها دارای قافیه همسان هستند مانند سیخ ، میخ ، کیف ، لیف ،دارکوب و خرمنکوب استفاده کنید و اسم هر شکل را پشت کارت آن بنویسید. کارت ها را بر هم بزنید، سپس از فرزندتان بخواهید تا کارت های هم قافیه را پیدا کند و کنار هم بگذارد.
بازی با چه حرفی تمام شد
برای انجام این بازی، یک سری کارت های عکسدار استفاده کنید، و به جای نوشتن اسم کامل آن شیئی، سه حرف آن را با کمی فاصله از هم ،به طوری که حرف آخر آن شیئی کلمه آخر باشد بنویسید.
از کوکتان بخواهید تا حرف آخر هر عکس را با صدای درست بخواند .سعی کنید از عکس هایی استفاده کنید که حرف آنها به یک حرف با صدا ختم شود مانند کلاه، سگ، کت و از کلماتی مانند نرده و سینی که برای تلفظ آن دو حرف بی صدا نیاز است، استفاده نکنید.
این بازی در مورد کلماتی است که با حروف بی صدا شروع می شوند، نیاز به هیچ وسیله ای ندارد و در برای سرگرم شدن در سفرهای طولانی، بسیار مناسب و جالب است. هر بازیکن به نوبت به شیئی که بهتر است در معرض دید باشد فکر می کند و حرف اول آن کلمه را می گوید. برای مثال می گوید:من دارم به چیزی فکر می کنم که با حرف «س » شروع می شود.و بازیکنان دیگر سعی می کنند آن شیئی را حدس بزنند.
البته بازیکنی که کلمه مورد نظر را اعلام کرده می تواند کمی بیشتر راهنمایی کند و کلمه نزدیک به آن را بگویید.
بازی سوپر مارکت
برای این بازی نیاز به 3سبد خرید دارد. و باید روی هر سبد، یک حرف بنویسید، بعد مقداری از وسایلی که با آن3 حرف شروع می شوند را کنار هم قرار دهید و وانمود کنید که با فرزندتان به خرید می روید حال از او بخواهید تا وسایل را طبق حرف اول شان داخل سبد مورد نظر بگذارید.
بازی طراحی پوستر یک حرف
روی یک کاغذ رنگی یک حرف بنویسید و یک مجله یا روزنامه هم در اختیار کودکتان قرار دهید و از فرزندتان بخواهید تا با قیچی کلماتی را که با ان حرف نوشته شده است ببرد .بعد از او بخواهید تا با این حروف بریده شده یک پوستر بسازد.
بازی معمای خط ها
سه حرف پلاستیکی را روی سه کارت بگذارید. و دور ان را با مداد خط بکشید. حالا کارت ها و حروف را جداگانه در اختیار فرزندتان قرار دهید و از او بخواهید هر حرف را در مناسب جایش قرار دهد.
بازی با حروف در حمام
موقعی که کودک را حمام میکنید برای اینکه به او خوش بگذرد و موقعه استحمام هم لحظات خوبی داشته باشد با انگشت حروف هایی رادر پشت او بنویسید و از او بخواهید تا حدس بزند حرفی را که در پشت او مینویسید چیست.
اگر هم سن کودکتان خیلی کوچک است از حروف های ساده استفاده کنید و کمکش کنید تا تشخیص دهد که مثلا حرفی که نوشتید س است یا ش ؟کم کم هم از کلمات پیچیده تر استفاده کنید.

بازی ساختن حروف با سیم
بازی با سیم برای تقویت مهارت حرف نویسی کودکان استفاده می شود. خم کردن سیم های رنگی ، نرم و پوشش دار و ساختن شکل های مختلف برای کودک لذت بخش است. به کودکتان چند سیم نرم بدهید و از او بخواهید تا با نگاه به حروف الفبا شکل حروف را با سیم بسازد. هنگامی هم که بازی تمام شد سیم ها را صاف کند.
آموزش حروف الفبا از طریق جعبه حروف
در این جعبه، در خانه های مخصوص از هر حرف الفبا تعداد لازم چیده شده است. مثلا از حرف «م » آخر یک عدد و از شکل غیر آخر «م » یک عدد با رنگ سیاه و از هر کدام آنها 5عدد با رنگ قرمز موجود است.
همچنین به همراه این جعبه یک صفحه مقوایی خط کشی شده با ابعاد 20*30 سانتی متری وجود دارد. روش بازی به این شکل است که ابتدا کلمه ای را مثل «بادام » را دیکته می کنیم. کودک باید به ترتیب حروف « بادام » را با رنگ سیاه از جعبه بیرون بیاورد و کنار هم بچیند تا کلمه « ب ا د ا م» درست شود.
اگر کودک کلمه ای را اشتباه گذاشت با حروف قرمز آن کلمه را تصحیح می کنیم تا متوجه اشتباهش شود و دیکته کلمات را به راحتی بیاموزد.سعی کنید به او آموزش دهید که کلمات را در اخر در جدول الفبا و به ترتیب بچیند.
این کار باعث میشود کودک بعدها بتواند از کتاب لغت استفاده کند.
آموزش تصویری حروف الفبای فارسی با پازل و جورچین
استفاده از پازل ها و جورچین ها یکی دیگر از بهترین روش ها برای برای آموزش حروف الفبا به کودکان است. حتی با این روش میتوان حروف انگلیسی را هم به بچه ها آموخت و با قرار دادن حروف کنار هم یک کلمه ساخت و از کودک خواست که این کار را تکرار کند تا کلمات بیشتری بسازد و یاد بگیرد.حتی میتوان از کودک خواست که حرفی را که از او میخواهید. در بین کلمات پیدا کند و به شما بدهد.
آموزش حروف الفبا به کودکان با خواندن شعر
یکی دیگر از بهترین راههای آموزش حروف الفبای فارسی با شعر خواندن است. این روش که هم برای بچه ها آموزنده است و هم سرگرم کننده ، سبب میشود کودکان حروف الفبا را با تکرارو یاد آوری بهتر بیاموزند. شما می توانید با تهیه نرم افزار حروف الفبا و یا یک سرچ ساده در اینترنت سرود و شعرهای جالب مخصوص کودکان را پیدا کنید. و با خواندن و هجی کردن این حروف به بچه ها الفبا را بیاموزید.
آموزش حروف الفبای فارسی با تصویر و کتاب آموزشی
کتاب های ساده و متنوعی برای رنگ آمیزی و خواندن کودکان وجود دارد که باعث میشود فرزندتان با حروف الفبا آشنا شود و با تمرین و تکرار حروف و نگاه کردن مکرر به آنها ، میتواند به خوبی در سنین پایین این حروف را بیاموزد.

نتیجه گیری
تمام روش هایی که برای آموزش حروف الفبای فارسی کودکان در این بخش گفته شد با تمرین و تکرار زیاد موثر خواهد بود. بخصوص اگر آموزش حروف الفبا با فعالیت های عملی همراه باشد یادگیری عمیق تر خواهد داشت. فقط نباید فراموش کنید که زمانی این اموزش ها نتیجه مطلوب خواهد داشت که با شوق و علاقه و نشاط همراه باشد.
البته بیشتر طراحان شیوه های آموزش، معتقدند روش های ترکیبی نتایج بهتری خواهد داشت و ما میتوانیم با آگاهی و دریافت از این اطلاعات از این شیوه ها و روش های نو برای شکوفایی استعدادهای نهفته کودکانمان بهره مند شویم